«Τι ξέρω από βία»: Μια συζήτηση για τη σύγχρονη ρωσόφωνη φεμινιστική και κουίρ ποίηση

Πέμπτη, 23 Φεβρουαρίου 2023
20:00
Λοκομοτίβα Βιβλιοκαφέ
Μπόταση 7, Εξάρχεια

Με αφορμή την ποιητική συλλογή Το σεξ είναι έρημος της Γκαλίνα Ρίμπου και το αφιέρωμα στην ποιήτρια Οξάνα Βασιάκινα στο τχ. 28 του Τεφλόν, οι μεταφράστριες και η συντακτική ομάδα του περιοδικού συζητούν για τις «νέες γλώσσες» που πλάθει η φεμινιστική και κουίρ ποίηση προκειμένου να αναδείξει «τη σύνδεση της κρατικής βίας με την έμφυλη και ενδοοικογενειακή, καθώς και με τα εγκλήματα μίσους εναντίον κουίρ ατόμων», σε έναν κόσμο όπου «η βία έχει γίνει υποχρεωτική συνθήκη στη ζωή [μας]» και «τις γυναίκες που λένε την αλήθεια τις βαφτίζουν μάγισσες και τρελές».

Με τον πόλεμο αχνό στον ορίζοντα, ειδικά για όσες είχαν ανοιχτά τα μάτια σε όσα συνέβαιναν στην Ουκρανία, οι ποιήτριες γράφουν για την άνοδο του φασισμού και του εθνικισμού, για τις ταξικές αντιθέσεις και τα αδιέξοδα της νεολαίας, για την πατριαρχία και τον φεμινισμό, για τη βιοπολιτική χειραγώγηση, αλλά και για τους αγώνες ενάντια στο «μαύρο φασισταριό», για την αλληλεγγύη μεταξύ των φιληνάδων, για την ώρα που «η αγάπη και η πολιτική γίνονται ένα και το αυτό» και για την ποίηση που είναι «ξινή απ’ το πύον».

μκχ, άτιτλο

έχω φίλες
που είναι μυρμήγκια
οργανωτικές
καθαρές
πάντα προετοιμασμένες για τα επόμενα

και έχω φίλες
που είναι τζιτζίκια
πάντα ορεξάτες
για το παρόν
αφαιρούν
τα τραύματά τους
όπως τα παιδιά
αφαιρούν τα φτερά τους
μα εκείνες δεν παύουν
ποτέ να πετάνε

και φίλες
πεταλούδες
αξιαγάπητες
στολίζουν
τον κόσμο
και ας μην τους αξίζει

άλλες
που χρόνια τώρα
νιώθουν κατσαρίδες
κρύβονται
και μόνο
η αγάπη
τις βγάζει
απ’ τους υπονόμους

αρέσει σε όλες μας
να βουτάμε
τις κεραίες μας
στο βρεγμένο χώμα
και φοβόμαστε
τα μεγάλα ζώα
κυρίως τους ανθρώπους
κυρίως όταν εκείνοι
συμφωνούν με τις ταξινομήσεις
και τους ρόλους
χωρίς να καταλαβαίνουν
πως εύκολα
αλλάζουμε τη μορφή μας

και καμία δεν χάνεται
τους χειμώνες
και συ
μαλάκα αίσωπε
ξέχασες να πεις
πως ο τζίτζικας
τραγούδαγε
για τις νύχτες
που πέρασε
με τον μέρμηγκα
παρέα
κρυμμένοι
κοντά δεκαεφτά χρόνια
απ’ το βλέμμα σου

Το ποίημα περιλαμβάνεται στην έκδοση μκχ, βουκαμβίλια ποπ, μια έκδοση του περιοδικού Τεφλόν.

Γκαλίνα Ρίμπου, «Το σεξ είναι έρημος» [Απόσπασμα]

ΣΕΞ-ΕΡΗΜΟΣ

ουρλιάζω
ξαπλωμένη μόνη
σ’ αυτόν εδώ τον οικισμό

όλα κενά μόνο κενότητα
το σεξ είναι έρημος

βράδυ
επιστρέφοντας απ’ τη δουλειά
επιθυμώντας μπροστά στη γραμμή παραγωγής
ανάμεσα στις μηχανές
ή σε άλλες γλωσσικές εργασίες
νιώσ’ το: εκεί δεν υπάρχει τίποτα παρά μόνο
έρημος

επιστρέφοντας απ’ τη δουλειά
γράφω γράμμα στο πρώτο μου αγόρι
γιατί μου είπες ψέματα, αφού εκεί δεν υπάρχει τίποτα
τίποτα
τίποτα
μόνο έρημος

είμαι στην έρημο μόνη
και η επιθυμία υποχωρεί
αποκαλύπτοντας το σεξ σαν όραμα
σαν τρεμούλιασμα
στον ορίζοντα –στεγνό γέρικο σώμα
αυτό είναι το σεξ μου
αυτό είναι το μέλλον μου

εκατοντάδες κτήνη θα ’ρθουν να με πηδήξουν
σπέρμα τίγρης υψώνεται ως τα σύννεφα ψηλά
μαϊμούδες γλείφουν την κλειτορίδα μου
όμως καμιά τους δεν θα πει
«το σεξ είναι έρημος»

στον κήπο των αταβισμών
σηκώνοντας τη φούστα, ακουμπώντας στο συρματόπλεγμα
μόλις διακρίνοντας το πρόσωπο
στις λόχμες των ματωμένων δακρύων
κλαίγοντας με αναφιλητά, θα πω: «κοίτα για τι παλέψαμε,
παρελαύνοντας γυμνές μπροστά απ’ τη βουλή,
τρυπώντας με φαλλό τα γραφεία της κυβέρνησης,
όχι, δεν υπάρχει τίποτα,
το σεξ είναι έρημος»

σ’ αγαπώ
και το νεκρό σου σεξ
ακόμα με αναστατώνει
όμως αν και σ’ αγαπώ
το νιώθω: μόνο έρημος

Απόσπασμα από το ποίημα «Το σεξ είναι έρημος», το οποίο περιλαμβάνεται στην έκδοση Γκαλίνα Ρίμπου, Το σεξ είναι έρημος, μια έκδοση του περιοδικού Τεφλόν.

Πέμπτη, 7 Ιουλίου | Εκδήλωση-Βιβλιοπαρουσίαση: Αραβίδες Ντίβες

Την Πέμπτη 7 Ιουλίου, στις 9.15 μ.μ., η τεφλονομάδα θα παρουσιάσει την έκδοση Αραβίδες Ντίβες: Ανθολογία σύγχρονης αραβο-αμερικανικής ποίησης, η οποία κυκλοφορεί από το Τεφλόν και το Αρχείο 71.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του 5ου Θερινού Βιβλιοστάσιου (7-10 Ιουλίου, Κτίριο Συλλόγου Αρχαιολόγων, Ερμού 134).

Εδώ και πέντε δεκαετίες οι Αραβο-αμερικανίδες ποιήτριες αντιτάσσονται συλλογικά στο ρατσιστικό στερεότυπο της άβουλης, υποτακτικής, οπισθοδρομικής Αραβίδας και αντιτίθενται στη θυματοποίηση των γυναικών αραβικής καταγωγής. Μέσω της γραφής, διεκδικούν ορατότητα και δημιουργούν χώρους όπου οι Αραβίδες μπορούν να εκφράζουν αυτόνομα και ελεύθερα τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις επιθυμίες τους, να μιλούν αδιαμεσολάβητα για τις ζωές τους και τον κόσμο. Την ίδια στιγμή, ενώνουν τις φωνές τους με γυναίκες άλλων μειονοτικών ομάδων ενάντια στον ρατσισμό, τον σεξισμό και τον μιλιταρισμό, υπερβαίνοντας εθνικούς και φυλετικούς διαχωρισμούς.

Οι Αραβο-αμερικανίδες ποιήτριες αρνούνται να δηλώσουν πίστη σε οποιαδήποτε πατρίδα τα σύνορα της οποίας έχουν χαράξει άντρες. Διηγούνται ιστορίες πιο παλιές κι απ’ το νερό. Κουβαλούν τη σκόνη του ταξιδιού στα μαντίλια τους. Αφουγκράζονται τη γλώσσα των δέντρων και των πουλιών. Αρνούνται να χορέψουν στον ρυθμό των πολεμικών τυμπάνων. Φτιάχνουν με τις σφαίρες περιδέραια. Διακηρύσσουν ότι πατρίδα τους είναι τα δροσερά χέρια των μανάδων τους, τα κουρασμένα πρόσωπα των γυναικών που συνωστίζονται στο γενεαλογικό τους δέντρο. Αγαπάνε σαν να δένουν σκοινί. Μεταφράζουν τα κύματα σε γλώσσα. Ξέρουν πως ο Απρίλης φτιάχτηκε για μάχη, ο Μάης για ταφή. Είναι κόρες των ποταμιών και της απώλειας. Ηλιοβασίλεμα στα νώτα της πόλης. Είναι Αραβίδες ντίβες.

Νέα έκδοση: Γκαλίνα Ρίμπου, «Το σεξ είναι έρημος»

Ως μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της σύγχρονης ρωσόφωνης (φεμινιστικής) ποίησης, η Γκαλίνα Ρίμπου εστιάζει στις έμφυλες σχέσεις, στη σεξουαλική και ενδοοικογενειακή βία, στα γυναικεία και κουίρ σώματα, στον πόνο, τα τραύματα αλλά και τον πλούτο που εκείνα κουβαλούν. Μιλάει για την άνοδο του εθνικισμού στη Ρωσία, για τα αδιέξοδα της νεολαίας και την ανεργία, για τη βίαιη υποτίμηση της εργασίας και της ζωής του προλεταριάτου, αλλά και για τους αγώνες ενάντια στο «μαύρο φασισταριό», για την αλληλεγγύη μεταξύ των φιληνάδων, για την ώρα που «η αγάπη και η πολιτική γίνονται ένα και το αυτό». Με την ποίησή της ρίχνει «τους σπόρους της διχόνοιας στη νεκρή γλώσσα», επιχειρεί να συνδέσει τη φεμινιστική κριτική με την ποιητική έκφραση, να παράγει γλωσσικούς κόσμους όπου δεν έχουν χώρο η βία και ο τρόμος, πρεσβεύοντας μια ποίηση που «πρώτη της δουλειά [είναι] η προσβολή εξουσίας και η υπονόμευση των θεμελίων της».

Μετάφραση από τα ρώσικα: Νίκη Καραγεώργου

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ