Ina Kutulas, Χαμένος πόντος στο λεξοκέντημα των εσωφρενικών εξωρούχων (Μέρος Α’)

«Η φενάκη πως θα μπορούσαμε όντως να περιμένουμε απ’ τους άλλους
να μας δείξουν τον αληθινό τους εαυτό έτσι ώστε τελικά να έχουν την ανοχή μας…,
σ’ αυτό βρισκόταν ένας απ’ τους λόγους του αφανισμού μας.»

Pavlos Angelopoulos, 1987

Δεν θα είχε κανένα νόημα να γράψω για τον Matthias Baader-Holst, εάν ήταν να διηγηθώ απλά και μόνο τα παλιά: για ποιο λόγο, πώς και γιατί έπεσε στις ράγες του τραμ, πώς ήταν εμφανισιακά, πώς μιλούσε, τι έλεγε, πόσο πλήρωνε για το γκάζι, εάν ο λογαριασμός του γκαζιού είχε κάποια σχέση με το γεγονός ότι εμφανιζόταν συχνά φορώντας αντιασφυξιογόνα μάσκα. Αναρωτιέμαι, λέω στον εαυτό μου: οι συνεχείς εμφανίσεις του, συχνά φορώντας αντιασφυξιογόνα μάσκα, ΕΧΟΥΝ άραγε κάποια σχέση με όσους φόραγαν αντιασφυξιογόνες μάσκες στις 26 Σεπτεμβρίου ή στις 9 Δεκεμβρίου 2012 στην Αθήνα, με την άοπλη κοπέλα που φόραγε κόκκινη μπλούζα στις 25 Σεπτεμβρίου 2012 στη Μαδρίτη, όταν οι αστυνομικοί τη χτύπησαν με τα γκλομπ, τη γράπωσαν και την έσυραν μακριά; Αν το θέλει, οποιοσδήποτε στον κόσμο μπορεί να τα παρακολουθήσει, κάθε μέρα, και να δει τι σχέση έχουνε όλα αυτά με τον Baader.

Θα ’θελα να γράψω για τη Σοφία στη θεατρική σκηνή Sophiensaele της Αθήνας του Spree1 τη μέρα που η Σάνια ήρθε στο Βερολίνο απ’ τη Σόφια. Θα ’θελα να γράψω για τον Νέλσον Μαντέλα και τη Μαντάλα. Θα ’θελα να καταβροχθίσω ξανά κοτόπουλο μπούτι δίπλα στο μπόιλερ. Θα ’θελα να γράψω για μένα και τον Baader˙ στεκόμασταν μπροστά από μία καστανιά, ανθισμένη, ο Baader κι εγώ τυλιγμένοι με μια κουρτίνα-νυφικό πέπλο, κάτω απ’ το στέμμα που σχημάτιζε το δέντρο της Άννα Φρανκ. Τη μέρα που έγραψα γι’ αυτό, η Άννα Μαρί Φρανκ μπλέχτηκε στο κείμενό μου, τη μέρα που η καστανιά έριξε τους καρπούς της σαν να ήταν ρουκέτες, τη μέρα που πυροβόλησαν τους διαδηλωτές στη Μαδρίτη με πλαστικές σφαίρες, τις μέρες που εμπόδισαν τους διαδηλωτές να φτάσουν στα κοινοβούλια, τις μέρες που τα κοινοβούλια πρόδωσαν τους διαδηλωτές, τις μέρες που ξέσπασε η καταιγίδα, τις μέρες που η Άννα Μαρί Φρανκ έμεινε στο Άουσβιτς, την εποχή της ιουδαϊκής πρωτοχρονιάς, την εποχή του Γιομ Κιπούρ, την εποχή της γιορτής της σκηνοπηγίας, την εποχή που έσκαγαν τα αγκαθωτά τσόφλια των καρπών της καστανιάς, όταν έπεφταν στο έδαφος, την εποχή που η Μήδεια έπρεπε να κάνει μια στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών στη χώρα των μήντια, για ν’ αντικρίσει επιτέλους τα παιδιά της, που είχε σκοτώσει με τα ίδια της τα χέρια. Η Μήδεια φορούσε ένα μακρύ φόρεμα. Η Μήδεια μου κίνησε το ενδιαφέρον. Ο Baader φορούσε μια στολή καμουφλάζ και λόγω αυτής τραβούσε τα βλέμματα, δύο αστυνομικοί τον σταμάτησαν λόγω «εξεζητημένης ένδυσης», τη μέρα που ήταν ελεύθερη η είσοδος στα μουσεία, τόσο ελεύθερη όσο η είσοδος σε μια διαδήλωση, κι ο Baader φοράει πάλι τη στολή καμουφλάζ κι εγώ, για μια ακόμα φορά, το μπαντερονυφικό. Όλ’ αυτά τα κρατώ στο χέρι και δεν έχω τίποτα να χάσω παρά μόνο την αντιασφυξιογόνα μάσκα μου.

Το νυφικό πανωφόρι-φόρεμά μας ήταν, είναι το σκέπασμα, κάτω απ’ το οποίο χώνονται όπως πρώτα όσοι μας καλούνε, πάσχοντες και παρείσακτοι, απελπισμένοι και καταραμένοι, καλά προστατευμένοι κάτω απ’ αυτό το παλαβό μπαλωμένο ρούχο του Baader Holst –που θα γίνει μπαλωμένη λέξη: το γαλάζιο πανωφόρι της Παναγίας, το πανωφόρι του Χριστόφορου, τα μακριά μαλλιά του Novalis και τα κουμπιά του παλτού του, η τραχηλιά του Friedrich Hölderlin, le chiffon rouge2, το μαντήλι του Γιάννη Ρίτσου, το σώβρακο-μπακούνιν, η ποδιά του Ταρζάν, το γούνινο παλτό του Joseph Beuys, το μπαστούνι του Αγίου Πατρίκιου στα χέρια του Artaud και η βουβή κραυγή του –γραπωμένη στη βουβή κραυγή του Edvard Munch– το ψηλό καπέλο του Magritte, το XXL-παντελόνι του Μαγιακόφσκι στο ανεμοσύννεφο, τα βουνά από παπούτσια και αποσκευές στο Άουσβιτς, η χωρίστρα της Sophie Scholl και τα «Λευκά Ρόδα» και τα λευκά τριαντάφυλλα της Αθήνας, τα οποία τραγούδησε η Νανά Μούσχουρη, η σημαία του Μανώλη Γλέζου και το λευκό ρόδο της Sophie Scholl στα χέρια του Falk Harnack στην Αθήνα, οι αλυσίδες του Günter Wallraff στην Αθήνα, τα τζηνς του Andreas Baader, η σκούφια αεροπόρου του Johannes Baader, το δερμάτινο του Frank Lanzendörfer, το υφασμάτινο φόρεμα της Άννα Αχμάτοβα, τα γυαλιά του Heiner Müller, οι παιδικές κάλτσες της Inge Müller που της έφταναν ως το γόνατο, το καλάθι της Κοκκινοσκουφίτσας, η ιατρική τσάντα του Wawerzinek, το ρολόι χειρός τους Jan Faktor, οι ολόσωμες φούστες της Elke Erb και το μπρελόκ με τα κλειδιά που κρεμόταν απ’ τον λαιμό της, σανδάλια, γραβάτες, σκουφιά του μπάνιου, ξυριστικές λεπίδες, αγκράφες από σμάλτο, γούνες και ράμματα, αλυσίδες από κεχριμπάρι, τα τσιρότα, τα πατσαβούρια, το βελονάκι, το κόκκινο σφουγγαρόπανο που ο Baader έκανε περούκα, τα άρβυλα του Bert Papenfuß, το λευκό πουκάμισο του Johannes Jansen, το δερματόδετο βιβλίο ή βιβλία του Gregor Kunz «και ύστερα πάλι τίποτα», οι μπλούζες της Frida Kahlo, η τσάντα ώμου του Wolfgang Hilbig, το γένι του Adolf Endler, το μπλε t-shirt του Tilo Köhler, τα χειροποίητα εσώρουχα του Gert Hof, τα σεμεδάκια της Christel Seidel-Zaprasis, γκέτες, παλαιστινιακά μαντήλια, πανωφόρια του στρατού, πουκαμίσες, στηθόδεσμοι, κοπτικά εργαλεία, πουλόβερ με V, τιράντες, μυστικοπαθείς άντρες, λαστιχένια παπούτσια, φόρμες από νάιλον, ύφασμα Malimo, σερβιέτες, καπότες, κινέζικες πετσέτες, παλιομοδίτικα τζάκετ, φτηνιάρικα τζηνς, παλτά του στρατού, επένδυση για παλτά, η ανεξάντλητη, ασύστολη ξεδιαντροπιά, αυτό το συνονθύλευμα, αυτό το κιβώτιο με παλιατζούρες που ξεπερνούσαν κάθε φαντασία και δεν τις έβλεπες ούτε στις χειρότερες ρωσικές ταινίες. Σ’ αυτές βρισκόταν, βρίσκεται η δύναμη του Baader. Δημιουργούσε, δημιουργεί μ’ αυτές, γύρω απ’ αυτές και απ’ αυτές ασταμάτητες δράσεις, θεατρινισμούς, κύματα, αρετές, κατασκευές του άλγους.

Συχνά εμφανιζόταν φορώντας στολή καμουφλάζ ή εφαρμοστή φόρμα και με αντιασφυξιογόνα μάσκα. Αυτά φορούσε και κατά τη σκηνική ανάγνωση του έργου «Βολιδοσκόπος» του Γιάννη Ρίτσου, η οποία διοργανώθηκε σ’ έναν κινηματογράφο της Δρέσδης από διάφορους συγγραφείς + 1 αγοράκι με αφορμή τα ογδοηκοστά γενέθλια του Έλληνα ποιητή. Ο Baader άλλαζε γενικά με ευχαρίστηση ενδύματα, όπως κι εγώ τη μέρα εκείνη της άνοιξης του 1989. Από δύτρια έγινα πιλότος με σκουφάκι μπανιου, οδηγός αγώνων με γούνινο γιακά, και στην τελευταία σκηνή έπρεπε να εμφανιστώ σαν νύφη. Με είχαν ωστόσο συμβουλέψει να μην φορέσω το φίνο καλσόν με τύπωμα String-Tanga, το οποίο μου είχαν στείλει απ’ την Αθήνα, δηλαδή απ’ την καπιταλιστική αλλοδαπή, και να μην δείχνω τις γάμπες μου. Δεν έπρεπε σε καμία περίπτωση ν’ ανέβω στη σκηνή ντυμένη έτσι. Είχα στεναχωρηθεί τα μάλα. Τον λόγο μπορούσα μόνο να τον υποθέσω: Ίσως με την εξεζητημένη αμφίεσή μου παραβίαζα τους κανόνες πυροπροστασίας ή τους όρους υγιεινής. Ήμουν έγκυος έξι βδομάδων και δεν με άφηναν να ζήσω την πιο τρελή στιγμή της μέχρι τότε κοριτσίστικης ζωής μου. Την ώρα που το κοινό παρακολουθούσε στην αίθουσα το ντοκιμαντέρ για τον Ρίτσο – «Πες ουρανό, κι ας μην είναι»– εγώ, η δυστυχισμένη ΝύφηΤηςΜέραςΝύχτας, στεκόμουν μερικά μέτρα πίσω απ’ την οθόνη και απ’ την οργή μου έχυνα δάκρυα γεμάτα αλμύρα, κρατώντας στο χέρι μου το καλσόν με το τύπωμα String-Tanga. Ο Baader το αντιλήφτηκε, έβγαλε την αντιασφυξιογόνα μάσκα και φόρεσε το καλσόν στο κεφάλι του. Στη συνέχεια με τράβηξε απ’ το νυφικό πέπλο, με πηγαινοέφερε πάνω κάτω, σαν να έπρεπε να προβάρουμε τα βήματα γύρω απ’ την Αγία Τράπεζα, κι ύστερα συνέχισε να περπατά μαζί μου. Έξω μύριζε λακαρισμένο ξύλο και αναβρασμό. Ο Baader έσκυψε από πάνω μου, ανέβασε με τα πλεγμένα σαν ιστό αράχνης δάχτυλά του το λευκό πέπλο, έβγαλε το παλτό του και μου το έδωσε. Τύλιξε τη μακριά κουρτίνα-τούλι γύρω απ’ τον εαυτό του, γύρω από μένα και γύρω απ’ τον κορμό μιας καστανιάς κι άρχισε να μιλάει. Ήμασταν βυθισμένοι στις σκέψεις μας, εγώ ανεβοκατέβαινα μέσα στα λόγια του. Έψελνε σαν σε λειτουργία. Ήθελε να μου δώσει την ιατρική καρέκλα της Helga Hahnemann, τη γυναικολογική καρέκλα του Δρ. Mengele. Έκοβε τ’ όνομά μου απ’ τη λέξη «urinal» και το φύτευε ανάμεσα στα χείλη μου. Πρέπει να σε βγάλω έξω, πριν σε καταδώσουν. Από πάνω μας ανθοκεριά σε αφθονία, σκορπούσαν πάνω μας λευκά φύλλα με ίχνη από κόκκινο της φωτιάς˙ απέκτησα ένα Μπάντερ-Χολστ-Γάμα-Γλαύκα-Νυχτοπεταλούδα-Τατουάζ, απέκτησα το χτύπημα με το πράσινο τριαντάφυλλο κι όλη τη μέρα είχα πονόλαιμο.

 (συνεχίζεται)

1. Spree-Athen: Παλιά ονομασία της πόλης του Βερολίνου.
2. Le chiffon rouge: Τραγούδι του Michel Fugain, που έκανε μεγάλη επιτυχία το 1977.

Αναφέρονται στο κείμενο (με σειρά εμφάνισης):

Novalis (1772-1801): Ποιητής και φιλόσοφος του πρώιμου γερμανικού ρομαντισμού.
Friedrich Hölderlin (1770-1843): Γερμανός λυρικός ποιητής.
Joseph Beuys (1921-1986): Γερμανός καλλιτέχνης, ο οποίος συνδέθηκε με το κίνημα Fluxus.
René Magritte (1898-1967): Βέλγος σουρεαλιστής.
Sophie Scholl (1921-1943): Ιδρυτικό μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «Λευκό Ρόδο» που έδρασε στη ναζιστική Γερμανία.
Falk Harnack (1913-1991): Γερμανός σκηνοθέτης και αντιστασιακός, ο οποίος πολέμησε στο πλευρό του ΕΛΑΣ. Τον Φεβρουάριο του 1943 ήρθε σε επαφή με την Sophie Scholl και την οργάνωση «Λευκό Ρόδο».
Günter Wallraff (1942- ): Γερμανός δημοσιογράφος, ο οποίος βασανίστηκε και φυλακίστηκε απ’ τη Χούντα Ιωαννίδη.
Andreas Baader (1943-1977): Ιδρυτικό στέλεχος της γερμανικής ακροαριστερής οργάνωσης Φράξια Κόκκινος Στρατός (RAF).
Johannes Baader (1875-1955): Γερμανός ντανταϊστής.
Άννα Αχμάτοβα (1889-1966): Ρωσίδα ποιήτρια.
Frank Lanzendörfer (1962-1988): Ανατολικογερμανός ποιητής και ζωγράφος.
Inge Müller (1925-1966): Ανατολικογερμανίδα ποιήτρια.
Peter Wawerzinek (1954- ): Ανατολικογερμανός ποιητής, πολύ καλός φίλος του Baader.
Jan Faktor (1951- ): Γερμανο-τσέχος συγγραφέας.
Elke Erb (1938- ): Ανατολικογερμανίδα συγγραφέας.
Bert Papenfuß (1956- ): Ανατολικογερμανός συγγραφέας (βλ. Τεφλόν #6).
Johannes Jansen (1966- ): Ανατολικογερμανός συγγραφέας.
Gregor Kunz (1959- ): Ανατολικογερμανός ποιητής.
Wolfgang Hilbig (1941-2007): Ανατολικογερμανός συγγραφέας.
Adolf Endler (1930-2009): Ανατολικογερμανός ποιητής και συγγραφέας.
Tilo Köhler (1995- ): Ανατολικογερμανός συγγραφέας.
Gert Hof (1951-2012): Ανατολικογερμανός σκηνοθέτης.
Christel Seidel-Zaprasis (1948- ): Ανατολικογερμανίδα καλλιτέχνιδα που δουλεύει κυρίως με υφάσματα. Σύζυγος του καλλιτέχνη Fotis Zaprassis, ο οποίος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ανατολική Γερμανία.
Helga Hahnemann (1937-1991): Ανατολικογερμανίδα ηθοποιός, τραγουδίστρια και διασκεδάστρια.

KutulasInaP1030114

2 σκέψεις σχετικά με το “Ina Kutulas, Χαμένος πόντος στο λεξοκέντημα των εσωφρενικών εξωρούχων (Μέρος Α’)

Σχολιάστε